Testament to bardzo popularna czynność notarialna wykonywana w kancelarii notarialnej. Charakteryzuje się tym, że osoba zapisująca komuś spadek czyli spadkodawca, rozporządza swoim majątkiem na ewentualność swojej śmierci – wskazując tym samym w treści testamentu, osobę lub osoby którym ten spadek zostaje powierzony.
Sporządzony u notariusza testament to gwarancja, że majątek jakim dysponujemy za życia, trafi po śmierci w ręce odpowiednich osób bądź osoby w nim wskazanej. W momencie gdy spadkodawca nie skorzystał z formy sporządzenia testamentu – kodeks cywilny opisuje ogólne zasady dziedziczenia, które są stosowane.
Testament notarialny to jedna z najbezpieczniejszych form sporządzenia testamentu, sporządzona przez notariusza w obecności spadkobiercy, zgodnie z wolą spadkodawcy. Ma ona formę aktu notarialnego i może zostać zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów – jeśli spadkodawca ma tylko takie życzenie. Ułatwi to dotarcie do testamentu po śmierci spadkodawcy. Testament notarialny może zawierać zapis windykacyjny.
Testament to dokument notarialny który określa rozporządzenie majątku tylko jednej osoby. Nie jest możliwe spisanie testamentu wspólnego na przykład w przypadku przez oboje małżonków. Testament ma prawo sporządzić tylko osoba pełnoletnia i nie ubezwłasnowolniona. Jest możliwość w dowolnym momencie – odwołania go lub jego zmiany. Jeśli go sporządzimy dziś mamy prawo go zmieniać aż do śmierci – odwołać go możemy w całości lub zmieniając jego poszczególne postanowienia. Odwołanie testamentu może nastąpić poprzez sporządzenie przez spadkodawcę nowego testamentu.
W Polsce testament własnoręcznie spisany to dość popularna forma, przez lata jednak świadomość społeczeństwa wzrosła i coraz częściej spisanie testamentu – który jest czynnością prawną, odbywa się u notariusza. Własnoręcznie spisany testament (holograficzny) by był ważny, musi być w całości napisany własnoręcznie, opatrzony podpisem i datą jego sporządzenia. Co warte pokreślenia – testament napisany za pomocą komputera lub podyktowany komuś i jedynie podpisany przez spadkodawcę nie będzie ważny. Wbrew powszechnym poglądom przy sporządzaniu testamentu własnoręcznego obecność świadków nie jest wymagana.
Często rodzą się wątpliwości co do faktu, czy został rzeczywiście sporządzony własnoręcznie – jeśli nie mam pewności, sprawa o nabycie spadku trafia do sądu a to znacznie komplikuje i wydłuża proces spotkania. Pojawiają się również przypadki, że że z testamentów własnoręcznych wynikają nie takie skutki, jakich oczekiwałby spadkodawca. Brak wiedzy prawniczej testatora powoduje, że w testamentach własnoręcznych popełnia błędy dotyczące np. zapisów czy wydziedziczenia. Warto zwrócić uwagę, że nieprecyzyjne zapisy mogą skutkować sporem pomiędzy spadkobiercami, a wtedy testament będzie podlegał ocenie sądu i może się zdarzyć tak, że wola spadkodawcy wyrażona w testamencie zostanie zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego zastąpiona zasadami ustawowymi – co oznacza, że w pierwszej kolejności dziedziczyć będą małżonek i dzieci, o ile są, a w razie ich braku dalsi krewni, a nie osoby wskazane przez spadkodawcę.
Jeśli testament został sporządzony w formie aktu notarialnego, podważenie go jest stosunkowo trudne. Czynności notarialne dokonane przez notariusza mają charakter dokumentu urzędowego. Zaprzeczenie jego treści może nastąpić tylko w szczególnych okolicznościach – osoba, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego, powinna te okoliczności udowodnić.
Aby nastąpiło sporządzenie dokumentu w formie testamentu wymagane jest aby:
Warto na spotkanie z notariuszem przygotować dane osobowe osoby spisującej testament, jak i spadkobierców. Notariusz odczytuje tak przygotowany testament. Gdy ostatecznie spadkodawca zgodzi się z treścią dokumentu, składa na nim swój podpis. Testament podpisuje również notariusz.
Elementami koniecznie ujętymi w sporządzonym testamencie są: